Praca fizyczna, tak jak każda inna czynność wykonywana w naszym życiu, wiąże się z utratą energii. Dzienne normy energetyczne dla dorosłej kobiety i dorosłego mężczyzny różnią się w zależności od wieku, trybu życia, masy ciała i wielu innych czynników. Jednym z głównych elementów determinujących utratę energii, a co za tym idzie – dzienne zapotrzebowanie na wartości energetyczne, które organizm musi przyswoić – jest intensywność wykonywanych czynności. Wydatek energetyczny zależy od tego, jakie czynności wykonujemy, w jakim czasie i z jaką intensywnością.
Czym jest wydatek energetyczny
Wydatek energetyczny służy do szacowania stopnia ciężkości wysiłku fizycznego z uwagi na ilość straconej energii potrzebnej do wykonywania danej czynności przez określony czas. Wydatek energetyczny mierzony jest w kilokaloriach (kcal) lub kilodżulach (kJ). W przypadku pracy fizycznej, ocena wydatku energetycznego zależy od wielu czynników.
Zaliczyć należy do nich przede wszystkim:
- intensywność wykonywanej pracy,
- rodzaj poszczególnych obowiązków,
- pozycję, w jakiej wykonywane są poszczególne czynności (klęcząca, siedząca, stojąca itp.),
- zaangażowanie poszczególnych części ciała w pracę (ramiona, dłonie, nogi, całe ciało).
Obliczanie wydatku energetycznego
Aby w prawidłowy sposób obliczyć wydatek energetyczny, a co za tym idzie – odpowiednio zaklasyfikować pracę na danym stanowisku do odpowiedniej kategorii, należy korzystać z jednej z kliku dostępnych metod obliczeniowych. Wielu specjalistów stosuje metodę chronometrażowo-tabelaryczną, zwaną także metodą Lehmanna. Odnosząc się do danych zawartych w tabelach, dotyczących wykonywania poszczególnych czynności w odpowiednich pozycjach, następuje oszacowanie wydatku energetycznego i zaklasyfikowanie danej czynności w następujących kategoriach:
- bardzo lekkiej,
- lekkiej,
- umiarkowanej,
- ciężkiej,
- bardzo ciężkiej.